دو ویژگی اصلی استاندارد بین‌المللی گزارشگری مالی شماره 15 که دربرگیرنده مهمترین تغییرات این استاندارد نیز می باشند، عبارت است از:

الف) انتقال کنترل

درآمد زمانی شناسایی می‌شود که مشتری کنترل[1] کالا یا خدمات را در اختیار بگیرد. مشتری زمانی کنترل را به دست می‌آورد که بتواند استفاده از کالا یا خدمات را هدایت کند یا از مزایای آن بهره‌مند شود. انتقال کنترل مشابه انتقال مزایا و مخاطرات یا لزوماً مشابه تحقق فرآیند سود نیست. واحدهای تجاری باید تعیین کنند که درآمد در طی زمان شناسایی شود یا در یک نقطه زمانی خاص.

 

ب) مابه‌ازای متغیر[2]

واحدهای تجاری باید با مابه‌ازایی که در اثر رخ‌دادن یا ندادن رویدادهای آتی تغییر می‌کند، توافق کنند که کالا یا خدمات خود را ارائه دهند. تخفیف ها، حق استرداد، پاداش‌ها و جریمه‌های عملکرد مثال‌هایی از این دست هستند. این مبالغ معمولاً تا زمانی که حوادث پیش‌بینی‌نشده اتفاق نیفتند و یا رفع نشوند، به عنوان درآمد شناسایی نخواهند شد[3].

 اگر احتمال زیادی وجود داشته باشد که در اثر تغییر در برآوردها، مبالغ مذکور منجر به برگشت قابل توجه درآمد نشود، آنگاه برآوردی از مابه‌ازای متغیر در بهای تمام‌شده معامله لحاظ خواهد شد.حتی اگر مبلغ کل مابه‌ازای متغیر نتواند به این آستانه برسد، مدیریت باید بررسی کند که آیا بخشی از آن (مبلغ حداقل) می‌تواند این ضابطه را احراز کند یا خیر. این مبلغ زمانی به عنوان درآمد شناسایی می‌شود که کالاها یا خدمات به مشتری منتقل شوند. در صنایعی که مابه‌ازای متغیر تا پیش از رفع تمام حوادث پیش‌بینی‌نشده ثبت نمی‌شود، واحدهای تجاری تحت تأثیر این مساله قرار خواهند گرفت. مدیریت باید در هر دوره گزارشگری، برآوردها را دوباره ارزیابی و درآمد را بر اساس آن اصلاح کند. مجوزهای مالکیت فکری (IP) از این قاعده مستثنا هستند زیرا مابه‌ازای متغیر آن‌ها نوعی حق امتیاز مبتنی بر فروش یا استفاده است.

 

-------------------------------------------------------------------

[1] کنترل یک دارایی به توانایی هدایت استفاده از دارایی و کسب تقریباً تمام منافع باقیمانده دارایی اشاره دارد. کنترل شامل توانایی منع سایر واحدهای تجاری از هدایت استفاده از دارایی و کسب منافع حاصل از دارایی است. منافع یک دارایی، جریانهای نقدی (جریانهای نقدی ورودی یا جلوگیری از خروج جریانهای نقدی) بالقوه‌ای است که بطور مستقیم یا غیرمستقیم، به شیوه‌های متعدد از جمله موارد زیر می‌تواند به دست آِید:

الف.    استفاده از دارایی برای تولید کالاها یا ارائه خدمات (شامل خدمات عمومی)؛

ب.       استفاده از دارایی برای افزایش ارزش سایر داراییها؛

پ.       استفاده از دارایی برای تسویه بدهیها یا کاهش هزینه‌ها؛

ت.       فروش یا معاوضه دارایی؛

ث.       وثیقه گذاشتن دارایی برای تضمین یک وام؛ و

ج.        نگهداری دارایی.

 

[2] variable consideration

[3] برای مثال، اگر محصول با حق برگشت به فروش برسد یا اگر مبلغ ثابتی به عنوان پاداش عملکرد برای دستیابی به یک سطح مشخص تعهد شود، مبلغ مابه‌ازا متغیر است.

شماران