این مفهوم در حسابداری به معنای ضمانت یا گارانتی همراه با فروش کالا یا خدمت است. در چارچوب استاندارد بین‌المللی گزارشگری مالی شماره ۱۵ (IFRS 15) که مشابه استاندارد حسابداری شماره 43 ایران است، ضمانت‌هایی که فروشنده به مشتری ارائه می‌دهد می‌توانند دارای ماهیت‌های متفاوتی باشند که هریک پیامدهای متفاوتی در شناسایی درآمد و ثبت حسابداری دارند.
ماهیت و اهمیت این مفهوم در حسابداری:
استاندارد، ضمانت‌ها را در دو دسته کلی طبقه‌بندی می‌کند:
1. ضمانت‌های تضمینی (Assurance-type warranties):
این نوع گارانتی به مشتری اطمینان می‌دهد که کالای خریداری‌شده با مشخصات تعیین‌شده مطابقت دارد و در بازه زمانی معین، بدون عیب و نقص عمل می‌کند. چنین گارانتی‌هایی بخشی از فروش محسوب می‌شوند و تعهد عملکرد جداگانه‌ای تلقی نمی‌شوند.
در این موارد، شرکت باید برآوردی از هزینه‌های احتمالی انجام دهد و در زمان فروش، یک ذخیره بابت ضمانت شناسایی کند مطابق با IAS 37. یا همان استاندارد حسابداری شماره 4
2. ضمانت‌های خدماتی (Service-type warranties):
این نوع گارانتی خدمات اضافی و مازاد بر مشخصات کالای فروخته‌شده ارائه می‌دهد (مانند تمدید دوره ضمانت، خدمات نگهداری، یا خدمات پس از فروش گسترده). این نوع ضمانت‌ها به‌عنوان تعهد عملکردی جداگانه تلقی شده و باید بخشی از مبلغ معامله به آن تخصیص یابد و درآمد آن به مرور زمان شناسایی شود.
تشخیص نوع ضمانت به عوامل زیر وابسته است:
• آیا مشتری می‌تواند گارانتی را جداگانه خریداری کند؟
• آیا گارانتی صرفاً برای رفع عیوب اولیه است یا خدمات اضافه ارائه می‌دهد؟
• مدت‌زمان گارانتی و گستردگی پوشش آن.
طبقه‌بندی صحیح ضمانت‌ها موجب شناسایی درست درآمد و هزینه‌ها، افزایش شفافیت اطلاعات مالی و مقایسه‌پذیری صورت‌های مالی در سطح بین‌المللی می‌شود. همچنین، مانع از شناسایی زودهنگام یا ناصحیح سود در دوره‌های مالی می‌گردد.
گردآوری، ترجمه و تدوین:
دکتر سید محمد باقرآبادی
انجمن حسابداران خبره ایران
نوآوری در اندیشه، پیشرو در عمل
انجمن حسابداران خبره ایران
عضو پیوسته فدراسیون بین‌المللی حسابداران (آیفک)
نخستین و بزرگترین انجمن حرفه ای حسابداری ایران
