این مفهوم در حسابداری به معنای فروش با حق بازگشت کالا است. بر اساس استاندارد بین‌المللی گزارشگری مالی شماره ۱۵ (IFRS 15) که مشابه استاندارد حسابداری شماره 43 ایران است، زمانی که یک واحد تجاری کالایی را می‌فروشد و هم‌زمان به خریدار این حق را می‌دهد که طی یک بازه زمانی معین، کالا را بازگرداند، با وضعیت خاصی در شناسایی درآمد مواجه می‌شود. در این شرایط، فروشنده باید میزان بازگشت احتمالی را برآورد کرده و اثر آن را بر شناسایی درآمد لحاظ کند.
ماهیت و اهمیت این مفهوم در حسابداری:
در این نوع معاملات، فروشنده نباید کل مبلغ فروش را به‌عنوان درآمد شناسایی کند، بلکه باید:
1. درآمد خالص از فروش را به اندازه‌ای شناسایی کند که انتظار می‌رود کالا بازگردانده نشود؛
2. یک بدهی بازپرداخت شناسایی کند به میزان مبلغی که انتظار می‌رود بابت کالاهای بازگشتی به مشتری بازگردانده شود؛
3. هم‌زمان یک دارایی را بابت حق دریافت کالاهای بازگشتی شناسایی کند (معمولاً به ارزش دفتری کالا).
واحد تجاری باید از روش‌های برآورد مناسب (نظیر روش میانگین وزنی یا روش بیشینه-کمینه) استفاده کند و آن را بر مبنای شواهد گذشته، شرایط فعلی بازار و انتظارات آتی تعدیل نماید. اگر نتوان بازگشت کالا را به شکل معقول برآورد کرد، شناسایی درآمد تا زمان رفع ابهام به تأخیر می‌افتد.مدیریت صحیح فروش‌های دارای حق بازگشت، نقش مهمی در ارائه واقع‌بینانه درآمد، جلوگیری از شناسایی زودهنگام سود و حفظ قابلیت اتکای صورت‌های مالی دارد. در صنایع خرده‌فروشی، پوشاک، الکترونیک و فروش آنلاین، این موضوع کاربرد بسیار فراوانی دارد.
گردآوری، ترجمه و تدوین:
دکتر سید محمد باقرآبادی
انجمن حسابداران خبره ایران
نوآوری در اندیشه، پیشرو در عمل
انجمن حسابداران خبره ایران
عضو پیوسته فدراسیون بین‌المللی حسابداران (آیفک)
نخستین و بزرگترین انجمن حرفه ای حسابداری ایران
