این مفهوم در حسابداری به معنای مخارج مختص انعقاد قرارداد است. طبق استانداردهای بین‌المللی حسابداری، IFRS 15 درآمد حاصل از قراردادهای مشتری که مشابه استاندارد حسابداری شماره 43 ایران است ، مخارج مختص انعقاد قرارداد شامل مخارجی است که مستقیماً برای انعقاد یک قرارداد با مشتری انجام می‌شود و تنها در صورتی که قرارداد منعقد شود، قابلیت بازیافت دارند.
ماهیت و اهمیت این مفهوم در حسابداری:
مخارج مختص انعقاد قرارداد ممکن است شامل هزینه‌هایی مانند کمیسیون پرداختی به کارکنان فروش، مشاوران یا واسطه‌هایی باشد که مستقیماً بابت موفقیت در انعقاد قرارداد با مشتری پرداخت شده‌اند. این هزینه‌ها در صورتی که معیارهای مشخصی را داشته باشند، باید به‌عنوان دارایی (asset) شناسایی شوند و سپس بر اساس الگوی انتقال کالا یا خدمات به مشتری، مستهلک گردند. مخارج مختص انعقاد قرارداد زمانی باید به‌عنوان دارایی شناسایی شوند که:
- مستقیماً مربوط به قرارداد باشند؛
- تنها در صورت تحصیل قرارداد واقع شوند (یعنی مشروط به موفقیت در انعقاد قرارداد باشند)؛
- انتظار رود که قابلیت بازیافت داشته باشند (یعنی منافع اقتصادی آتی از آن حاصل شود).
در غیر این صورت، این هزینه‌ها باید به‌عنوان هزینه در دوره وقوع شناسایی گردند. چنانچه هزینه‌های انجام‌شده صرفاً برای مذاکره یا بررسی امکان انعقاد قرارداد باشد، حتی اگر قرارداد نهایی شود، این هزینه‌ها معمولاً واجد شرایط سرمایه‌گذاری نیستند و باید به‌عنوان هزینه شناسایی شوند. هزینه‌های تحصیل قرارداد باید طی دوره‌ای که کالا یا خدمات مرتبط به مشتری منتقل می‌شوند، به‌صورت سیستماتیک مستهلک شوند. در صورت ایجاد تغییری اساسی در شرایط قرارداد یا تخلف مشتری، هرگونه مانده دارایی مرتبط باید ارزیابی و در صورت لزوم کاهش ارزش داده شود.
گردآوری، ترجمه و تدوین:
دکتر سید محمد باقرآبادی
انجمن حسابداران خبره ایران
نوآوری در اندیشه، پیشرو در عمل