این مفهوم در حسابداری به معنای شناسایی تعهدات عملکردی در قرارداد است. این گام، دومین مرحله از مدل پنج‌مرحله‌ای استاندارد بین‌المللی گزارشگری مالی شماره ۱۵ (IFRS 15) که مشابه استاندارد حسابداری شماره 43 ایران است، محسوب می‌شود. در این مرحله، واحد تجاری موظف است کالاها یا خدماتی را که در قرارداد وعده داده شده و به‌عنوان «تعهد عملکردی» تلقی می‌شوند، به‌طور جداگانه شناسایی کند.
ماهیت و اهمیت این مفهوم در حسابداری:
تعهد عملکردی (Performance Obligation) به وعده‌ای مشخص در قرارداد اطلاق می‌شود که بر اساس آن، واحد تجاری موظف به انتقال یک کالا یا خدمت مشخص (یا مجموعه‌ای از آن‌ها) به مشتری است. هر یک از این وعده‌ها تنها زمانی تعهد عملکردی جداگانه محسوب می‌شود که:
- مشتری بتواند به‌صورت جداگانه از کالا یا خدمت استفاده کند یا آن را همراه با سایر منابع موجود استفاده نماید؛ و
- کالا یا خدمت وعده‌داده‌شده به‌طور مجزا از سایر تعهدات قابل شناسایی باشد.
در برخی قراردادها، وعده‌های ارائه‌شده به مشتری ممکن است به‌صورت مجموعه‌ای از کالاها یا خدمات به‌هم‌پیوسته باشد که تحقق آن‌ها تنها در قالب یک تعهد عملکردی واحد قابل انجام است. در چنین مواردی، واحد تجاری باید بررسی کند که آیا این وعده‌ها ماهیت یکپارچه دارند یا باید به‌عنوان تعهدات مجزای عملکردی شناسایی شوند. شناسایی دقیق تعهدات عملکردی مبنای تخصیص قیمت معامله و تعیین زمان مناسب شناسایی درآمد است. در صورت اشتباه در این مرحله، ممکن است درآمد زودتر یا دیرتر از موعد واقعی شناسایی شود که می‌تواند بر تصمیم‌گیری استفاده‌کنندگان صورت‌های مالی تأثیر منفی بگذارد.
گردآوری، ترجمه و تدوین:
دکتر سید محمد باقرآبادی
انجمن حسابداران خبره ایران
نوآوری در اندیشه، پیشرو در عمل
